| Badany parametr | Matryca | Metoda, akredytacja (A), procedura, norma, metoda oficjalna |
|---|---|---|
| Kadm i ołów | Materiały paszowe, mieszanki paszowe, premiksy | Metoda bezpłomieniowej absorpcyjnej spektrometrii atomowej (ETAAS), (A), PN-EN 15550:2009 |
| Arsen | Materiały paszowe, mieszanki paszowe, premiksy | Metoda płomieniowej absorpcyjnej spektrometrii atomowej z generowaniem wodorków (HGAAS), (A), PB 05 KLP |
| Rtęć | Materiały i mieszanki paszowe | Metoda absorpcyjnej spektrometrii atomowej z amalgamacją rtęci (analizator DMA-80) |
| Fluor (fluorek F–) | Materiały paszowe, mieszanki paszowe | Metoda potencjometryczna z wykorzystaniem elektrody jonoselektywnej (ISE), (A), PN-EN 16279:2012 |
| Azotyny (NaNO2) | Materiały i mieszanki paszowe | Metoda spektrofotometryczna (A), PB 15 KLP |
| Pozostałości opakowań | Materiały paszowe, w tym produkty piekarnicze | Metoda wagowa (A), PB 65 KLP |
| Niepożądane zanieczyszczenia fizyczne | Materiały i mieszanki paszowe | Metoda wizualna (A), PB 65 KLP |
| Mocznik (jako niepożądane zanieczyszczenie) | Materiały paszowe, mieszanki paszowe | Metoda spektrofotometryczna, PB 74 KLP |
| Azotany | Materiały paszowe | Metoda spektrofotometryczna, PB 14 KLP |
| Taniny | Materiały paszowe | Metoda spektrofotometryczna, BN-90/9160-42 |
| Jony amonowe NH4 | Materiały paszowe | Metoda spektrofotometryczna, PB 71 KLP |
| Inhibitory trypsyny | Materiały paszowe sojowe | Metoda spektrofotometryczna (A), PN-EN ISO 14902:2005 |
| Aktywność ureazy | Materiały paszowe sojowe | Metoda miareczkowania potencjo-metrycznego (A), rozporządzenie MRiRW – Dz.U. Nr 154, poz. 1086 z 2007 r. |
Informacje ogólne
Substancje niepożądane w paszach dzielimy na te dla których określono w przepisach, ze względów bezpieczeństwa, maksymalne zawartości i pozostałe, zwane czynnikami antyodżywczymi lub antyżywieniowymi, które wpływają głównie na wartość odżywczą dawki pokarmowej i efektywność produkcji zwierzęcej. Maksymalne zawartości substancji niepożądanych i szkodliwych w paszach określa dyrektywa Rady 2002/32/EC, implementowana do krajowych przepisów rozporządzeniem MRiRW w sprawie zawartości substancji niepożądanych w paszach – Dz. U. poz. 1141 z 2015 r – z późniejszymi zmianami. Wymienione w powyższej tabeli substancje niepożądane dla których określono maksymalne zawartości to metale ciężkie (kadm, ołów, rtęć), arsen, fluor i azotyny. Pasze powinny być wolne od niepożądanych zanieczyszczeń fizycznych (ostre fragmenty metali, szkła, drewna, które mogą negatywnie oddziaływać na zdrowie zwierząt). Dla pozostałości opakowań i mocznika jako niepożądanego zanieczyszczenia, określano dopuszczalne poziomy w planach urzędowej kontroli pasz (PUKP), zatwierdzanych corocznie przez Głównego Lekarza Weterynarii (GLW) i publikowanych na stronach Głównego Inspektoratu Weterynarii. W przypadku pozostałych substancji badanych w KLP w Lublinie, zwanych czynnikami antyodżywczymi, określono akceptowane zawartości w praktyce produkcji zwierzęcej, np. poprzez określenie granicznych udziałów materiałów paszowych bogatych w te substancje. Do takich substancji należą przykładowo inhibitory trypsyny obecne w nasionach soi i produktach sojowych i często badany parametr aktywność ureazy, dla którego określono akceptowane zawartości w katalogu materiałów paszowych – Dz. Urz. UE L177/4 z 4.7.2022).
Badania wykonujemy metodami akceptowanymi w badaniach urzędowych pasz. W celu potwierdzenia zgodności z wymaganiami, wyniki badań zawartości substancji niepożądanych na poziomach decyzyjnych, przeliczamy na próbkę o zawartości 12% wody (88% s.m.). Wyniki badań substancji niepożądanych podajemy wraz z niepewnościami pomiarów, co jest niezbędne do stwierdzeń zgodności wyników badań z wymaganiami na poziomie laboratorium i do oceny zgodności wykonywanej przez inspektora w ramach urzędowego nadzoru.
